Quay trở lại thời điểm cách đây 5 năm, hiếm khi chúng ta nói đến sự thoái trào của dòng máy ảnh chuyên nghiệp DSLR, thời kỳ mà các thân máy có doanh số tốt nhất như 5D Mark II/III và Nikon D800/810 luôn nằm trong những lựa chọn hàng đầu của nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp hoặc khi nhắc tới sự thay đổi, có hay chăng cũng chỉ là những phỏng đoán bông đùa của thì tương lai.
Thực tế đã có nhiều tranh cãi trong cộng đồng người dùng kỹ thuật số trên các diễn đàn, blog cá nhân khác nhau. Nhiều ý kiến thì cho rằng đã đến thời kỳ mà DSLR đã thực sự không còn đứng vững, nhưng ngược lại một số khác vẫn giữ nguyên quan điểm hoặc không thực sự quan tâm trong đó có chính bản thân tôi khi không chắc chắn rằng máy ảnh không gương lật (mirrorless systems) sẽ hoàn toàn chiếm hữu nhu cầu sau này.
Rõ ràng mọi luồng ý kiến đều có lý do và dựa trên thực tế, tất cả tạo nên một cuộc tranh luận sôi nổi trên thị trường tiêu thụ và cả thói quen sử dụng của cả cộng đồng nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, nghiệp dư và người tiêu dùng thông thường.
Tuy nhiên có một thực tế chính xác và nguồn cơn thực sự cho toàn bộ bức tranh của ngành công nghiệp sản xuất hình ảnh này, bắt nguồn từ việc xem xét cách điện thoại thông minh (smart phone) đã chiếm hữu dần thị trường của máy ảnh bỏ túi (point & shoot), và các đánh giá từ nhiều yếu tố khác nhau vẫn dẫn đến một kết cục khá rõ ràng rằng: Các phiên bản của DSLR đang bắt đầu suy giảm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét một cách chi tiết các biến chuyển đó ra sao.
Số liệu bán hàng
Trên thực tế doanh số máy ảnh nói chung đã giảm rõ rệt trong 5 năm qua, công bằng mà nói đó là sự sụt giảm mạnh mẽ không chỉ từ những con số kinh doanh mà đến ngay từ tư duy trong người dùng khi bắt đầu suy nghĩ cần sở hữu một công cụ chụp hình.
Từ năm 2012 – 2017, theo một số nguồn doanh số máy ảnh và ống kính lắp rời hoán đổi cho nhau giảm từ 16,2 triệu xuống còn 7,5 triệu, đó là sự tụt dốc rõ ràng trong thị truờng của DSLR.
Cùng thời điểm đó, máy ảnh không gương lật (mirrorless) lại tăng, chỉ riêng năm 2017 doanh số từ 3,2 triệu lên 4,1 triệu chiếc. Các số liệu tổng thể của năm cũ vừa qua đi – 2018 hiện vẫn chưa có nhưng có thể dễ nhận thấy những quảng cáo xung quanh các thương hiệu hàng đầu, kết hợp thông tin bán hàng từ những đại lý phân phối, không khó để nhận ra máy ảnh không gương lật đang dần vượt qua DLSR.
Vậy có phải chính xác Máy ảnh không gương lật là lý do khiến DLSR bị từ chối.
Câu trả lời đơn giản chỉ là một phần, còn nhiều yếu tố khác ảnh hưởng tới thói quen tiêu dùng và sở hữu của những người chơi/làm ảnh, đáng chú ý nhất và một lần nữa nên khẳng định đó là điện thoại thông minh (smart phone) – kẻ đã giết dần những chiệc máy ảnh nhỏ gọn (point & shoot)
Càng ngày, những chiếc điện thoại thông minh từ các hãng lớn như Apple, Samsung…đươc trang bị những thứ vũ khí lợi hại trong đó có thể kể tên một loạt các tính năng như cảm biển tốt hơn, độ phân giải lớn hơn, ống kính tele, phụ kiện gắn ngoài và thậm chí hình ảnh được xử lý tạo ra bokeh mô phỏng, điều mà trước đây chỉ có thể thực hiện được với những ống kính chất lượng tốt và có độ mở lớn.
Dễ hiểu vì sao số lượng lớn người dùng mặc dù không có hứng thú thực sự với việc chụp ảnh những vẫn muốn sở hữu những hình ảnh có đủ chất lượng bề mặt như những người dùng chuyên nghiệp và sáng tạo. Nếu như trước đây, họ bắt buộc phải đầu tư một hệ thống body camera cùng lens chất lượng cao, thì ngày nay quá dễ dàng bằng việc lựa chọn sở hữu những phiên bản điện thoại thông minh mới nâng cấp hàng năm từ các hãng công nghệ trên. Việc sở hữu một công cụ chụp hình không chỉ còn là phía chất lượng hình ảnh mà còn là sự tiện gọn, nhỏ nhắn và dễ di chuyển. Đó cũng chính là đặc tính mà các dòng không gương lật đang hướng tới.
Vậy thực sự chúng ta đang bước vào thời đại công nghệ không gương?
Câu trả lời là có, mặc dù với các nhóm nhiếp ảnh gia cố hữu vẫn đang sở hữu các hệ thống chuyên biệt DSLR của các hãng Canon và Nikon, việc chuyển đổi cũng không hẳn là điều dễ dàng như cách nhảy lên các chuyến tàu luân chuyển các ga đỗ và chỉ cần mua đôi ba cặp vé.
Năm 2018 đánh dấu một bước chuyển ý nghĩa trong việc giới thiệu cũng như tiếp cận các dòng máy không gương chuyên nghiệp (full frame) từ cả hai phía: sự chuẩn bị kĩ càng của các nhà sản xuất và tâm lý thực sự muốn thay đổi từ người dùng chuyên nghiệp. Mặt khác cũng quan trọng không kém là khả năng tương thích của những dòng ống kính đã có và hiện thời giúp cho nhiếp ảnh gia tiết kiệm chi phí nâng cấp bằng cách chỉ cần đầu tư một thân máy mới.
Tất nhiên sự dịch chuyển này sẽ không đến ngay với hai ông lớn như Canon và Nikon trong mảng DSLR, đó chắc chắn phải là những bước đi thận trọng khi đã quan sát những động thái từ những kẻ tiên phong trong vài năm gần đây như Sony, Fuji… Việc tham gia muộn tại thời điểm cuối năm vừa rồi với các mẫu EOS R (Canon) và Z7 (Nikon), cho thấy hai hãng này cũng đã có sẵn những đầu tư từ trước, tuy nhiên cần nhiều những nghiên cứu, đánh giá, thăm dò và tiếp cận một cách chậm rãi. Và thực tế cho thấy thời điểm cuối năm vừa qua, tất cả các hãng lớn đều đồng loạt cho ra đời các dòng máy nhỏ gọn mirrorless đầy sức mạnh.
Công nghệ và hệ thống.
Khi những ý tưởng về sự chiếm hữu của dòng máy mirrorless bắt đầu cách đây vài năm, vẫn còn nhiều điểm yếu để bảo hộ cho ý kiến lâu dài về thị trừơng DSLR như tuổi thọ pin, kính ngắm điện từ kém, ống kính hạn chế, tuy nhiên công nghệ với sự tiếp sức của thời gian lại một lần nữa giải quyết tất cả.
Pin và cách điều tiết nguồn năng lượng của máy đang ngày một tốt hơn, mốt số kính ngắm điện tử giờ còn được đánh giá chất lượng hơn so với quang học. Các dòng ống kính của mirrorless đã được cải thiện tối đa, hiện nay có đủ các dải từ super tele, tele đến siêu rộng, kết hợp các tính năng tiến bộ cho phép các máy đạt độ phân giải siêu lớn cũng như các tác vụ tuyệt vời cho việc quay phim như tốc độ siêu nhanh hoặc siêu chậm trong việc xử lý số lượng các frames hình trong từng giây, việc mà các dòng DSLR luôn bị giới hạn. Vậy rõ ràng chẳng có lý do gì khi chúng ta không thể đồng ý rằng, một kỷ nguyên công nghệ mới trong sản xuất hình ảnh đã thực sự thành hình và sẽ tiếp tục tăng tốc thay đổi nhanh chóng trong 5 năm tới đây.
***Bài viết dựa theo thông tin tổng hợp và quan điểm cá nhân